Uykunun hem biz yetişkinler hem de bebekler için ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Uyku, bebekler için beslenme kadar önemli bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç yaş ilerledikçe değişse de, tüm yaşlarda sağlıklı bir şekilde uykunun alınmış olması, daha sağlıklı bir yaşam süreceğimizin garantisidir. Bebeklikten çıkıp çocukluğa doğru gidilen yaşlarda birçok şey değiştiği gibi uykuya dair şeyler de değişir. Uyku süreleri, yatağa gitme saati, yapılan aktiviteler, anne-babayla kurulan ilişki, duygusal gelişimin önceki yaşlara göre daha hızlı olması gibi şeyler 3-5 yaşlarında olur. Gelin bu değişimlere bir bakalım.
Öncelikle Amerikan Ulusal Uyku Kuruluşu (National Sleep Foundation)’na göre 3-5 yaş arasındaki çocuklar her gece ortalama 11 saatlik uykuya ihtiyaç duyarlar. Yeteri kadar uyumamışlarsa bu onların ruh halini, davranışlarını, yeme alışkanlıklarını ve gün içinde odaklanma becerilerini etkiler. Çocuğunuzun uykusunu yeterince alıp almadığını sabah mutlu ve güne hazır halde uyanmasından anlayabilirsiniz. ? Bu arada güne 6.00’dan önce zinde başlamak uykunun yeterli olduğunu değil yorgunluğu ifade eder.
Uyku rutini bu yaşta hala geçerliliğini koruyor. Aslında düşündüğünüzde sizin de şu anda bir uyku rutininiz olduğunu fark edersiniz. Diş fırçalamak, ılık bir duş aldırmak, kitap okumak, pijamaları giymek çocukların uykuya psikolojik olarak da hazırlanmasına yardımcı olur. Ama bu rutinler okul öncesi çağındaki çocuklarınız için her zaman işe yaramayabilir. Çocuğunuzun fiziksel ya da duygusal herhangi bir problemi yoksa ve uyku ortamı doğru bir şekilde yaratıldığı halde yatağa gitmeyi hala reddediyorsa muhtemelen, gün içinde aşırı yorulmuş demektir. Çünkü çocuklar aşırı yorgun olurlarsa huysuzlanırlar ve yatağa gitmemek için anne-babalarıyla daha fazla mücadele ederler. Yani çocukların geç saatlere kadar uyanık kalmalarını sağlayıp, yorgunluktan gece boyunca uyanmayacaklarını düşünen anne-babalar problemi daha çok büyütmüş olurlar. Çocuğunuzun uyuması için karalı ve tutarlı olmalısınız. Onu uyutayım derken hareketlendirecek aktiviteler yapmamalı ve çocuğunuzun yatağında kalmasına özen göstermelisiniz.
Gündüz uykuları içinse, günde 1 defa olmak üzere, en fazla 2 saatlik bir uyku yeterli olur. Elbette her çocuk birbirinden farklıdır. Bazı çocuklar, bebekliklerinden beridir gündüz uyuma alışkanlığı kazanamamışsa okul öncesi çağına geldiğinde gündüz uykusu hem onlar için hem sizin için çok zorlayıcı olacaktır. Gündüzleri uyumuyorlarsa endişelenmeyin. Çünkü genellikle çocuklar 4 yaşında gündüz uykularını bırakmaya başlarlar. Gündüz uykusu olmasa bile gün içerisinde dinlenebilecekleri, sessiz-sakin bir zaman dilimini mutlaka yaratmalısınız. Bu zaman diliminin öğlen yemek saatinden hemen sonra olmasını tercih etmenizi öneririm. (Yaşa göre gündüz uykuları için buraya tıklayın)
Bu yaştaki çocuklar aynı zamanda hayal dünyaları giderek gelişen çocuklar olduğu için geceleri kötü rüyalar görmeleri ve korkularından dolayı uyanmaları normaldir. Aslında biz yetişkinler de geceleri sık sık uyanırız ama uykuya tekrar hızlı bir biçimde dönebildiğimiz için bunu hatırlamayız. Çocuğunuz da böyle bir durumda uyanırsa onu sakinleştirerek uykuya devam etmesini sağlamalısınız. Ancak onu rahatlatmak için bir aktivite yaptırmak ya da hoşuna gidecek yiyecekler vermek uykusunu daha çok bölecek ve belki de bu durumu ödüllendirecek bir durum olacaktır. Zaman zaman özellikle yattıktan 1-2 saat sonra çırpınma, kendini oradan oraya atma ve ne yaparsanız yapın sakinleşememe şeklinde gerçekleşen uyanmalarla karşılaşabilirsiniz. Bu durum uyku terörüne işaret edebilir. Bununla ilgili https://uykumelegi.com/uyku-teroru/ yazımızda size yardımcı olabilecek detayları bulabilirsiniz.
Son olarak bu yaştaki çocukların bireyselleşme sürecini, kişilik gelişimini ve öz güvenini desteklemek için anne-babadan ayrışması, dolayısıyla ayrı bir odada uyuması mutlaka gereklidir. Okul öncesi çağında hala anne-babayla uyuyan çocukların odası ayrılmalıdır. Bu yaşa kadar anne-baba ile aynı odada yatmaya alışmış olan çocuğun kendi odasında uyumaya başlaması ilk başta zorlayıcı bir süreç olacaktır ama bu yaşta halen uygulanabilen, ki bu yaş için başka bir yöntem şu anda yoktur, Kim West yöntemi ile bu süreciniz daha rahat geçecektir.