Sizin de çocuğunuz gece altını mı ıslatıyor? “Nasıl olsa büyünce geçer” demeyin.
18-24 aylık çocuklar, idrar keselerindeki dolgunluk hissi ile tuvaletlerinin geldiğini anlayacak yaştadırlar. Ancak bu hissi gece anlaması, gündüz anlamasından çok daha zordur. Hele de derin uykusu olan bir çocuksa…Gündüzleri altını ıslatma sorunu genellikle 2 yaşlarında ortadan kalkar. Geceleri ise 4-5 yaş civarında… 5-7 yaş arasında hala zaman zaman bazı çocuklar geceleri altına kaçırabilirler. 7 yaşından sonra alt ıslatma sorunu devam ediyorsa artık bunu bir sorun olarak değerlendirebilirsiniz.
Bu konuda bilinen en büyük yanlışlardan biri, alt ıslatmanın psikolojik sorunlardan kaynaklandığıyla ilgili olması. Yazımın sonunda belirttiğim tıbbi nedenlerin yanı sıra alt ıslatmanın en büyük nedenlerinden biri de genetik faktörlerdir. Ebeveynlerden birinde bu problemin görülmüş olması bu ihtimali arttırır, iki ebeveynde görülmüş olması daha fazla arttırır. Yani çocuğunuzdaki bu problem sizin ona verdiğiniz genlerle ilgili de olabilir.
Gece altını ıslatmanın temelinde psikolojik faktörlerin yattığı olgularsa, diğerine kıyasla çok az görülmektedir. Alt ıslatmaya neden olan psikolojik etmen tespit edilir ve bu ortadan kaldırılırsa sonuç alınabilir. Bu sorunlar yeni bir eve taşınma, yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, ebeveynlerin boşanması, yakınların kaybedilmesi, okul derslerinde zorlanmalar, çocuğun ihmali veya cinsel istismarı gibi ruhsal problemlerden dolayı oluşabilir.
En nihayetinde gece altını ıslatma hem çocukları hem de aileleri sosyal olarak etkileyen bir durumdur. Çocuklarda da psiko-sosyal sorunlara yol açabileceği için bir an önce sorunun kaynağı bulunarak tedavi edilmesi gerekir. Birçok aile çocuklarının bunu bir nevi şımarıklık olarak yaptıklarını düşündüğü için, bu sorunu cezalandırma ile çözebileceklerini düşünmekteler. Ancak bu kesinlikle işe yaramaz. Ceza, bir tedavi yöntemi olamaz. Aksine çocukta ters etkiler yaratabilir. Suçluluk, özgüven kaybı, içine kapanma, korkma ve utanma gibi duyguları çok yoğun bir şekilde yaşamasına neden olur. Bu gibi duygular da ileriki yaşamını ve kişiliğini de etkiler. Gece rastgele saatlerde tuvalete götürmek için uyandırmanız da, soruna kalıcı ve köklü bir çözüm sağlamaz. Bunun yerine çocuğunuzu önce bu sorunu birlikte çözebileceğini konusunda motive etmek. Bunun için çocuğunuzla samimi bir ilişki kurmalı ve bunun çözüleceğine dair ona güven vermelisiniz. Hepsinden önemlisi gece altını ıslatmasının sebebini bulmalı ve tedavi ettirmelisiniz.
Tıbbi literatürdeki adı enürezis olan alt ıslatma gece istem dışı idrar yapılmasıdır ve pek çok nedeni bulunur;
- Küçük mesane. idrarın dışarı çıkması gerektiğini hissettiren kaslar, idrarın dışarı çıkmasını engelleyen, idrarı tutabilmemizi sağlayan kaslardan daha güçlü olabilir. Mesane, normal idrar miktarı için küçük olabilir.
- Hormon dengesizliği. Çocukluk döneminde, bazı çocuklar gece idrarını yavaşlatmak için yeterli anti-diüretik hormon (ADH) üretmezler.
- İdrar yolu enfeksiyonu. Bu enfeksiyon çocuğunuzun idrara çıkmasını zorlaştırabilir. İşaretler ve semptomlar arasında yatak ıslatma, gündüz kazaları, sık idrara çıkma, kırmızı veya pembe idrar ve idrar yaparken ağrı olabilir.
- Uyku apnesi. Bazen, yatak ıslatma, çocuğun iltihaplı veya genişlemiş bademcikler veya adenoidlere bağlı olarak, çocuğun nefes almasının kesintiye uğradığı bir durum olan tıkayıcı uyku apnesinin bir belirtisidir. Diğer belirti ve bulgular aşırı terleme, horlama ve gündüz uyku hali içerebilir.
- Kronik kabızlık. Aynı kaslar idrar ve dışkı eliminasyonunu kontrol etmek için kullanılır. Kabızlık uzun vadede, bu kasları işlevsiz hale getirebilir ve geceleri yatak ıslatmalarına katkıda bulunabilir.
- İdrar yolunda veya sinir sisteminde yapısal bir problem. Nadiren, yatak ıslatma çocuğun nörolojik sistemindeki veya idrar sistemindeki bir kusurla ilgilidir.
Ürolog, nörolog ve endekrinologlar size bu konuda yardımcı olabilir.