Annelerde en sık gözlemlediğiniz hatalar nedir?
Annelerin kendilerine “hata” yaptıklarının söylenmesinden hoşlanmadıklarını fark ettim yıllar içinde. O nedenle nasıl proaktif olabileceklerini ve uyku eğitimi vermek için asla geç olmadığını söylerim.
Bunu 7 farklı noktayla özetlemek gerekirse:
- Bebeğin yaşı, sağlığı ve kilosu dikkate alındığında gerçekçi olmayan beklentiler (özellikle 6 aydan küçük bebekler için)
- Çocuğun uykusunu bir öncelik haline getirmeme veya uyku ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmama
- Gece uykusunu geliştireceği ümidiyle gündüz uykularını atlama
- Çok geç yatma saati (özellikle çocuğun daha geç uykusu gelmesi umuduyla)
- Gün boyunca ve uykudan önce çocuklarımızı rahatlatan ve uykuya hazırlanmalarına yardımcı olacak bir program veya rutin oluşturmama
- Çocuğu emzirerek, biberonla besleyerek, kucakta veya ayakta sallayarak uykuya dalmasına izin verme
- Çocukta aylarca veya yıllarca oluşturulan alışkanlığı değiştirirken hızlı sonuçlar bekleme sayılabilir.
Kim West Metodu’nun diğer uyku metodlarından farkı nedir?
Kim West Metodu uyku eğitimleri içerisinde en yumuşak metotdur. Çocuğun odada yalnız kalmasına izin vermez. Kendi başlarına uyumayı öğrenirken, fiziksel ve sözlü olarak güvence sağlar. Öğrenilmiş çaresizliğe neden olmaz.
Metodun etkili olması için uyku öncesi ritüeller oluşturulmalı mı? Etkisi nedir?
Kesinlikle oluşturulmalı. Hatta bu yetişkinler için de geçerlidir. Uyku öncesi düzenli olarak yapılan ritüeller yetişkinlerin de daha rahat uykuya geçmesini sağlar. Bu konuda bloğumda birçok yazı bulabilirsiniz. Uyku öncesi ritüeller beyne yavaşlama, uykuya hazırlanma mesajı verir. Bu sayede uykuya geçişi rahatlatan melatonin hormonu salgılanmaya başlar. Ayrıca anne-bebek arasında bağın güçlenmesi için de kaliteli bir zaman yaratır.
Uyku öncesi süreç önemlidir. Bu araya sıkıştırılacak, geçiştirilecek bir zaman değildir. Bu bebeğinizle aranızda bağı güçlendirecek ve onların uykuya geçişini rahatlatacak bir süreçtir. Sakin bir ritüel bebeğinize yavaşlama zamanı olduğunu anlatacaktır. Uyku öncesi ritüeli için 20-30 dakikalık bir süre ideal olarak tanımlanır. Aksi durumda ritüel bitmeden bebeğiniz uykuya geçebilir. Bu sürede iki veya üç aktivite gerçekleştirebilirsiniz.
Bunlar;
- Ilık bir banyo
- Bebek masajı (bebeğin odasında)
- Yumuşak bir müzik çalmak veya ninni söylemek
- Emzirmek veya biberon vermek
- Gazını çıkarmak
- Kundak yapmak
- Sarılmak, öpmek
- Bebeğiniz altı aylık olduktan sonra kitap okumak olarak sayılabilir.
Hangisini yapmayı tercih ederseniz edin, her gece mutlaka aynı sırayla yapmalısınız.
Bebekler öngörülebilir durumlarda kendilerini daha rahat hissederler. Rahat olan bebek de mutlu bir uyku uyur.
Kaç aydan sonra bebeklere uygulanabilir? Bebek ne kadar sürede alışır?
İdeal olarak 6 aydan itibaren, bebeğiniz sağlıklıysa ve yaşına uygun olarak büyüyorsa, 6 yaşa kadar uygulanabilir. Önce gece uykuları düzene girer. Yaklaşık 7-10 gün arasında (zaman zaman daha kısa sürede bazende daha uzun) sürebilir. Gündüz uykuları ise ortalama 2-3 hafta içerisinde düzene girer. Gündüz ilk uyku ikinci uykudan önce oturur. Son olarakta öğleden sonra (2. uyku) uykusu ve sabah erken kalkışlar düzelir.
Çok ağlar ve karşı koyarsa ne yapmak gerekiyor?
Ağlama miktarını etkileyen faktörler:
- Bebeğin yaşı
- Bebeğin mizacı
- Ebeveynin ne kadar tutarlı olup-olmadığı
- Uykusuz bir günün ardından çok geç yatırma
- Bebeği uykusu gelmeden uykuya daldırmaya çalışmaktır (kendilerini “kandırılmış” hissetmeleri)
Bebeğiniz yeni bir beceri öğreniyorken, hiç ağlatmayan uyku çözümü diye bir şey yoktur. Fakat yanında olup ve kendi başına uyuma becerisini öğrenirken fiziksel ve sözlü güvence sağlayabilirsiniz. Diğer uyku eğitim yöntemlerinin aksine, Kim West metodu aralıklı olarak bebeğinizi yatıştırmanızı ve kucağınıza alarak sakinleştirmenizi sağlar.
Emziren anneler bu metodu uygulayabilirler mi?
Elbete. Çocuğunuzun uykusunu artırmak için emzirmeyi bırakmaya gerek yoktur. Bebeğiyle ilgili emzirme endişeleri taşıyan anneler (Acaba bebeğim yeterince besleniyormu? Sütüm yeterli mi? Geceleri ne sıklıkla beslemeliyim?) sorularını doktorlarına danışmalıdırlar. Anneler bebeklerini uykudan önce besleyebilirler, ama benim tavsiyem meme emerek uyutmamaları.
Uyku eğitimi isteyen fakat bebeğinin ağlamasını istemeyen anneler bu yöntemi nasıl uygulayabilir?
Birçok anne-baba, uyku eğitimi denildiğinde odada bebekleri tek başına ağlarken, dışarda bekledikleri ve bebeklerinin ağlamasına dayanmaları gereken bir tabloyu canlandırırlar gözlerinde. Bu kesinlikle benim tarzım ve önerdiğim bir uygulama değil. Bir anne olarak, ben asla bebeğimi histerik bir şekilde ağlarken odada tek başına bırakamam. Bu ne çocuk için, ne de aile için çok da adil bir durum değildir.
Bir değişim yaşanırken, çocukların tıpkı büyükler gibi huzursuz olmaları – ki uyku eğitimine başladığınızda çocuğunuzun vereceği tepki de budur – çok normaldir. Bebeğinizin sızlanması, homurdanması, sinirli ağlamaları yeni bir beceriyi öğrenirken normaldir. Normal olmayan histerik ağlamalarıdır.
“İyi Uykular, Tatlı Rüyalar El Kitabı”nda dediğim gibi, “Bebeğiniz veya çocuğunuz ağlarken size birşey istediğini anlatıyordur. O anda sadece istediği şeyin olmasına konsantre olabilir. Siz onu sakinleştirdiğinizde, onun da dikkati farklı şeylere kayar. Ama gergin olduğu o anda yanında olmaz, onu sakinleştirmez, ağlamasına sürekli bir şekilde aldırmaz bir tavır sergilerseniz, aşırı hassas hale gelmesine ve daha sonra oluşabilecek zorluklara yol açmış olursunuz.”
İşte bütün bu gerçekler beni yumuşak, etkili ve sonuç verdiği ispat edilmiş olan, bebeğinize kendi başına uyumayı öğretmenizi sağlayan, Kim West Metodunu – ‘The Shuffle’ – yaratmaya itti. En güzel taraflarından biri 6 aydan 6 yaşa kadar uygulanabilir ve ailenin şartlarına göre düzenlenebilir olmasıdır.
Birçok aile çocukları ile aynı yatakta veya odada yattıklarında veya emzirdikleri sürece uyku eğitimi veremeyeceğini varsayıyor. Bu kesinlikle doğru değil! Uyku ortamı düzeninizden bağımsız olarak bebeğinize uyku eğitimi verebilirsiniz, aynı odayı paylaşıyor olmanız da bu durumu etkilemez.
Kim West Metodu – The Shuffle – başarısı kanıtlanmış, etkili bir metod olarak, bebeğinize kendi başına uyumasını öğretirken, onunla birlikte odada olacağınız, gerek kucağa alarak gerekse sözlü ifadelerle yanında olduğunuzu hissedeceği bir metottur. Bu kesinlikle bebeğinizi yatağa koyup odadan çıktığınız ve bebeğinizi odasında tek başına bıraktığınız bir metot değildir.
Bebeğiniz Kim West Metodunu uygulayabilmeniz için hazır olduğunda, siz gece birçok kez kalkmaktan veya gün içinde bebeğinizi sürekli uyutmaya çalışmaktan yorulmuş halde olabilirsiniz. Bu nedenle, ne zorlu bir metodu uygulayabilecek enerjiniz, ne de bebeğinizin uzaktan ağlamasına katlanabileceğiniz bir ruh durumunuz olmayacaktır. Aileler çoğunlukla artık uykusuzlukla başa çıkmadıkları zaman uyku eğitimi vermeyi düşünürler. Ailelerin bu noktada seçenekleri olması gerektiğini düşündüğümden, ‘bırak ağlasın’ veya ‘süreli kontrol’ metodlarına alternatif olarak Kim West Metodunu – The Shuffle- yarattım.
Bebeğin ilk 6 ayı birçok açıdan zordur. İlk altı aydan sonra Kim West metodu ile bebeğinize her gün adım adım, alışık olduğu uyutma yönteminden sıyrılarak, herhangi bir uyarana bağlı olmadan uyumayı öğretebilirsiniz. Bu onun hayatı boyunca kullanacağı bir beceri olup, bunu sizin yardımınız olmadan öğrenmesi çok zordur.
Babalar bu eğitim sürecinde eşlerine nasıl destek olabilir?
Özellikle bebekleri emerek uyuyan babalar eşlerine yardımcı olabilirler. Anne emzirdikten sonra baba uyku ritüeli için bebeği devralıp eğitimi uygulayabilir. Aynı şekilde gece uyanmalarında da, annenin emzirme saatleri dışında babalar metodu uygulayabilirler. Ayrıca hafta sonlarında gündüz uykusu sırasında da eğitime dahil olabilirler.
Metodu deneyip başarısız olanlar var mı? Başarısızlığın sebebi nedir?
Çok gördüğümüz bir durum olmasa da bazı aileler metodu uygulamayı başaramayabiliyor.
Bunun temel sebeplerini;
- Uyku sorununun altında gizli olan tıbbi problemler,
- Ailelerin uygulama sırasındaki tutarsızlıkları,
- Annelerin uygulama süresince aile bireylerinden destek alamaması olarak sıralayabiliriz.
Dünya çapında birçok uyku koçu yetiştiriyorsunuz. Gentle Sleep Coach – GSC© sertifika programını açmaya nasıl karar verdiniz? Diğer sertifika programlarından farkı nedir? Türkiye’de kimler GSC© sertifikasına sahip ve onları öne çıkaran unsurlar neler?
GSC© sertifika programını açmaya karar vermemin sebepleri:
- Herkese yardım etmeye tek başıma yetişemiyor olmam,
- Senelerce koçluk alan ailelerden, sahip olduğum bilgi ve tecrübenin kaybolup gitmemesi gerektiği yönündeki yorumları,
- Ve özellikle internette bulunan yanlış ve tutarsız bilgiler sebebiyle gereksiz yere ağlatılan ve sonuca ulaşmayan uyku eğitimlerinin olduğunu fark etmem diyebiliriz.
Bu sertifika programı açmaya karar verdiğimde bir örneği yoktu. Bu nedenle, eğer ilk olacaksam, kapsamlı, mezun olan koçların her vakayı çözebilecek kadar kendilerini yetkin ve yeterli hissedeceği, ne zaman çocuk doktoruna veya psikoloğa yönlendirmeleri gerektiğini bildikleri ve eğitimlerine sürekli olarak devam edip danışmanlık alabilecekleri bir sertifika programı yaratmak için yola çıktım. GSC sertifika programı sadece ilk değil, en kapsamlı ve üç kitabı olan üst düzey bir klinisyen tarafından yönetilen, mezun olabilmek için bitirme sınavında ve staj vakalarında başarı şartı arayan, sürekli eğitim ve süpervizyon derslerine katılımın zorunlu olduğu tek lisans programıdır.
2010 yılında GSC© sertifika programının ilk döneminde mezun olan koçlardan biri de bugün Türkiye’de Uyku Meleği olarak tanınan Seride Samurkaş’tır. Mezun olduğu günden itibaren Uyku Meleği markası altında GSC© exclusive lisansı ile Türk annelerine destek olmaktadır. Uyku Meleği markası altında yine doğrudan benden eğitim almış olan üç uyku koçu daha bulunmaktadır: Gülüm Ardahan, Zeynep Demirel ve Ömür Atalı Özden.
Tıpkı diğer GSC© lisanslı uyku koçları gibi Uyku Meleği koçları da sürekli yenilenen eğitimlere katılmakta, zorlandıkları vakalar olduğunda, gerek süpervizyon derslerinde, gerekse elektronik ortamda oluşturulan vaka değerlendirme gruplarında vakalarını sunarak benim ve meslektaşlarının görüşlerini alabilmektedirler. Seride, birçok yeni araştırma sonucunun sunulduğu ve tartışıldığı, Dünya Uyku Kongresi’ne katılan birkaç koç arasındadır. Eminim ki, buradan edindiği yeni bilgileri Türk anneleri ile paylaşarak, onların da bu bilgilerden yararlanmasını sağlıyordur.