Her gece yatmaya karar verdiğinizde ne yapıyorsunuz? Devam etmeden önce düşünün.
Gece uykumuz geldiğinde, gayri ihtiyari saatimize bakar ve her gün yattığımız, alışık olduğumuz saatten erkense ve eğer yorgunluktan sürünmüyorsak, “Bu saatte yatılmaz” der ve oturmaya devam ederiz. Yatma saatinin geldiğini düşünüyorsak da, dişlerimizi fırçalar, pijamalarımızı giyer, belki biraz kitap okur veya yatağa yatıp günün değerlendirmesini yaparız. Aslında yaptığımız psikolojik ve fiziksel olarak kendimizi uykuya geçmeye hazırlamaktır.
Biz yetişkinler saat mevhumuna sahip olduğumuzdan saate bakarak, biyolojik ritmimizin sosyal yaşama ayak uydurmasını sağlamışızdır.
0-6 yaş çocukların, saat mevhumu olmadığından, fiziksel olarak vücutlarının daha rahat uykuya geçişe hazırlanması için her gün düzenli olarak aynı saatte yatırılmaları gerekir.
Bebeklikten itibaren bu düzen oturduğu zaman ilerleyen aylarda gündüz uykusunu uzun uyusa bile her zaman yattığı saatte çocuğunuzun uykusunun geldiğini gözlemleyeceğinize eminim. Eğer çocuğunuzun belirli bir yatma saati yoksa belirlemek için birkaç gün esneme, göz kaşıma gibi uyku belirtilerini takip edin ve gece uykusu için uygun saati belirleyin. Unutmayın, çocuklarda yaşa göre gece toplam uyuması gerekli süre değişse de, en az uyumaları gereken süre 11 saattir. Uyku ipuçlarını aşağı yukarı hangi saat aralığında takip etmeniz gerektiğini sabah kalkış saatine göre hesaplayabilirsiniz.
Uykuya fiziksel ve psikolojik olarak hazırlanmak için bir uyku ritüeliniz olması işleri hem çocuk, hem de anne için kolaylaştırır. Uyku saatinden belirli bir süre önce, ki ben bu sürenin bir saat olmasını öneriyorum, hareketli oyunların, bir nevi hipnotize edecek televizyon, bilgisayar veya oyun konsolu oyunlarının kesilmesini ve mümkün olduğunca çocuğun odasında geçirilecek bir sürece girilmesini öneriyorum. Böylece çocuk, psikolojik olarak hareketli oyun ortamından, evin hareketinden uzaklaşıp daha sakin bir sürece girecektir.
Uyku ritüelinizde yer verebileceğiniz bazı aktiviteleri aşağıda sıraladım. Bu aktivitelerden maksimum üç-dört tanesini seçmenizi öneririm. Daha fazlası, uykuya hazırlık süresini uzatıp aşırı yorgunluk seviyesine geçmenize sebep olabilir. Daha kısası da uyku moduna geçmek için yeterli olmayabilir.
- Banyo yapmak
- Pijama giymek
- Dişlerini fırçalamak
- Masaj yapmak
- Kitap okumak
- Kısa bir şarkı söylemek
- Sakin bir oyun oynamak
- Gününüz ile ilgili üç şey paylaşmakHikaye anlatmak
- Bebek ya da çocuk yogası
- Biberon ya da emzirme
- Bol miktarda sarılmak ve öpüşmek
Burada dikkat etmeniz gereken en önemli unsur, yaptığınız aktivitelerin hep aynı sırada olmasıdır. Bir gün bir kitap okurken, sonraki gün iki kitap okumamalısınız. Yapacağınız bir değişiklik, çocuğunuz tarafından istisna olarak ele alınmayacaktır. Zira bebeklerin ve küçük çocukların ‘istisna’ kavramı yoktur. Gerçekleştirdiğiniz istisna noktasına sizi o gece hangi davranışları yaparak getirdilerse, ondan sonraki gecelerde de aynı davranışları sergileyeceklerinden emin olabilirsiniz.
Bütün bunların sonucunda en önemli kriter çocuğunuzun yatması için belirlediğiniz saate ve ritüele, her ne olursa olsun, ne kadar sürekli bir tutarlılıkla sağdık kalabileceğinizdir. Şu ana kadar bir ritüeli olmayan bir çocuğun, bu fikre alışması ve adapte olması en az birkaç hafta alacaktır. Tam olarak alışkanlık haline gelmesi ise araştırmalara göre iki yılı bulabilir. Bu nedenle ne kadar erken başlarsanız, büyüdükçe o kadar rahat edersiniz.